بررسی تاریخی تطور علم طبقات مفسرین از صدر اسلام تا عصر حاضر

نویسندگان

DOI::

https://doi.org/10.69892/jawzjanan.2025.74

کلمات کلیدی:

تاریخ , تطور, طبقات, مفسران

چکیده

علم طبقات یکی از مهم¬ترین علوم محسوب می¬شود که دانشمندان اسلامی توجه خاص را مبذول داشته، به¬ویژه علم طبقات المفسرین که مفسرین این علم، به دلیل این¬که تفسیر و تبیین معانی کتاب الله به ایشان برمی¬گردد، از اهمیت والای برخوردار هستند. با وصف این در مورد توجه بیشتر صورت نگرفته، آمار آثار تألیف شده انگشت شمار می‌باشد. بعد از درک اهمیت موضوع، علمای اسلام درتالیفات خویش به شکل ضمنی و برخی هم  کتاب مستقل در زبان عربی تالیف نمود، ازینرو بنده خواستم مقاله ی را به زبان فارسی به روش ساده و مختصر بنگارم تا برای محصلان وطلاب مدارس هرچه بهتر مورد استفاده قرار گرفته، آشنائی کامل با علم طبقات مفسران داشته باشند. هدف که این تحقیق دنبال میکند، بررسی تاریخ  تدوین و تطورطبقات مفسران و روش‍‍‍‌های آنان میباشد، که این نقش به سزای را در فهم بهتر تفسیرهای قرآنی و درک تحولات فکری امت اسلامی از صدر اسلام تا امروز دارا می‌باشد. در نتیجه این تحیق، به بررسی تاریخی طبقات مفسرین و روش تفسیری ایشان در قرآن کریم و شناخت جایگاه علمی و تاریخی مفسران پرداخته، این امر امکان تحلیل دقیق‌تر و شناخت عمیق¬تری را در میان مفسران، علما و دانشجویان فراهم می‌کند. روش که در این تحقیق استفاده شده، کتابخانه‌ی بوده، جهت جمع آوری معلومات از منابع معتبر وموثق استفاده شده است.

بیوگرافی نویسندگان

حیات الله حقجو، پوهنتون جوزجان

پوهنمل، دیپارتمنت ثقافت اسلامی، پوهنځی شرعیات، پوهنتون جوزجان. شبرغان، افغانستان (نویسندۀ مسئول).

حبیب الرحمن رحمانی، Jawzjan University

پوهنمل، دیپارتمنت ثقافت اسلامی، پوهنځی شرعیات، پوهنتون جوزجان، شبرغان، افغانستان.

مراجع

قرآن کریم

ابن حنبل، احمد. (بی تا) مسند امام احمد، ریاض: دارالمعرفه.

ابن قاضی، تقی الدین. (851 ه) تراجم طبقات النحات و اللغویین و المفسرین و الفقهاء، بیروت: الدارالعربیه للموسوعات.

ابن منظور، محمد بن مكرم.( بی¬تا ) لسان العرب، بیروت: دارصادر.

الادنه وی ، أحمد بن محمد.( ۱۴۱۷) طبقات المفسرين، المدينة المنورة: مكتبة العلوم والحكم

تیم، اسعد سالم. (۱۹۹۴م) علم طبقات المفسرین، ریاض: مکتبه الرشد.

الجوهری، إسماعيل بن حماد. (393هـ) الصحاح ( تاج اللغة وصحاح العربية)، بيروت: دار العلم للملايين.

حاج خلیفه، مصطفی بن عبدالله.(بی تا) کشف الظنون، بیروت: داراحیاء التراث العربی.

الداوودی، محمد بن علي بن أحمد. (945هـ ) طبقات المفسرين، بيروت: دار الكتب العلمية

الذهبی، محمد حسین.(بی¬تا) التفسیر والمفسرون، القاهره: دارالکتب الحدیثه.

زبیدی، مرتضی. (1205 ه) تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دارالفکر.

الزرکشی، بدر الدين محمد بن عبد الله.( 794هـ) البرهان في علوم القرآن، دار إحياء الكتب العربية.

سیوطی، جلال الدين.(911ه) طبقات المفسرين العشرین، القاهرة: مكتبة وهبة

عابد، محمد بن ابی بکر. (1432) علم طبقات المفسرین نشأته و تطوره، المدینه المنوره: دراالطرفین.

نویهض، عادل.(1988م) معجم المفسرین من صدر الاسلام حتی العصر الحاضر، بیروت: مؤسسه نویهض الثقافیه للتالیف والترجمه والنشر.

الفنگفیری، محمد طاهر.(1421) نیل السائرین فی طبقات المفسرین، مکتبه الیمان، دراالقرآن.

شاکر، محمود. (بی تا) مقدمه محمد شاکر به کتاب(طبقات فحول الشعراء)، جدة: دار المدني.

##submission.downloads##

چاپ شده

2025-12-24