مراحل تشکیل و اهمیت خاک

نویسندگان

DOI::

https://doi.org/10.69892/jawzjanan.2025.67

کلمات کلیدی:

اقلیم, خاک, سطح زمین, عوامل مؤثر, مراحل تشکیل

چکیده

درک مراحل تشکیل خاک به توضیح تنوع خاک‌ها و نقش خود ما در آن کمک می‌کند. هر 1 تا 10 سانتی‌متر از سطح حاصل‌خیز خاک، تا هزار سال طول می‌کشد که تشکیل شود. خاک منبع ارزشمندی است که باید به دقت مدیریت شود؛ زیرا به راحتی آسیب می‌بیند، شسته می‌شود یا از بین می‌رود. اگر خاک را بشناسیم و آنرا به درستی مدیریت کنیم، از تخریب یکی از اجزای اساسی محیط زیست و امنیت غذایی خود جلوگیری خواهیم کرد. در این مقاله به بررسی مراحل تشکیل خاک و اهمیت آن پرداخته شده است. هدف از تحقیق در این مقاله آگاهی از مراحل تشکیل خاک و اهمیت خاک در زندگی  بشر و نقش انسان در تشکیل و تخریب خاک در سطح کره زمین بود؛ که آیا فعالیت‌های انسانی نقش در تشکیل و تخریب خاک دارد؟ تخریب خاک چه پیامدهای در زندگی انسان‌ها خواهد داشت؟ که با استفاده از روش کتابخانه‌ای به مسأله فوق پرداخته شده است. یافته های تحقیق نشان می‌دهد که خاک‌ها به دلیل تغییرات زمین شناسی و اقلیمی در طول مسافت و زمان، از نظر خصوصیات بسیار متفاوت استند. ضخامت خاک، بسته‌گی به شدت و مدت هوا، دوره‌های رسوب و فرسایش خاک و تکامل، می‌تواند از چند سانتی‌متر تا چندین متر متغییر باشد. در حال حاضر بیشترین غذایی مورد نیاز بشر از خاک تولید می‌شود و خدشه دار شدن خاک مشکلات فراوان اجتماعی و چالش‌های امنیت غذایی را به دنبال دارد؛ از همین سبب سازمان‌ها و نهادها در سطح جهان جهت تأمین امنیت غذایی تدابیر لازم را اتخاذ نموده اند.

بیوگرافی نویسنده

سهیلا حیدری، پوهنتون جوزجان

پوهنوال، دیپارتمنت جغرافیه، پوهنځی تعلیم و تربیه، پوهنتون جوزجان، شبرغان، افغانستان.

مراجع

قرآن‌کریم

اسدیان، خدیجه. (1384). زمین شناسی برای جغرافیا. تهران: سمت.

ایران نژاد، حمید و همکاران. (1386). زراعت گیاهان دارویی و روغنی. تهران: دانشگاه تهران.

آریانفر، عزیز. (1392). زمین شناسی برای همه. کابل: میوند.

جهان شیمی. (1402). بررسی ویژه‌گی‌ها و عوامل تشکیل‌دهنده خاک. https://www.jahaneshimi.com

شکوری، بهروز. (1378). اثر میکروارگانیسم‌ها در تشکیل خاک.

دریو، مارکس. (1371). جغرافیای انسانی. (مترجم سیروس سهامی). تهران: موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی.

رؤفی، فضل مولا. (1383). جیولوجی عمومی. جلد اول. تهران: سمت.

رؤفی، فضل مولا. (1383). جیولوجی عمومی. جلد دوم. تهران: سمت.

ستانکزی، عبدالهادی. (1398). نباتات عمومی. کابل: نویسا.

سهاک، نقیب الله. (1392). جیولوجی عمومی. کابل: مستقبل.

صوفی، جهانگیر. (1338). کلیات جغرافیای طبیعی. تهران: دانشگاه تهران.

عبیات، احمد. (1390). زمین شناسی عمومی. تهران: ششماد.

قاسمی، عباس. (1390). زمین ساخت. تهران: پیام نور.

کرهنیار، فراموز. (1364). اساسات زراعت عمومی. کابل: وزارت تعلیم وتربیه.

مدنی، حسن و شفیقی، سیروس. (1389). زمین شناسی عمومی. تهران: امیرکبیر.

مصدق، احمد. (1382). تخریب محیط زیست جهانی و آینده جهان. تهران: علوم کشاورزی.

نورستانی، بشیراحمد. (1363). فزیالوژی نباتی. کابل: وزارت تعلیم وتربیه.

##submission.downloads##

چاپ شده

2025-12-24