محمد ولی کمینه و اونونگ ادبی ایشجنگلیگینه بیرغاراییش
DOI::
https://doi.org/10.69892/jawzjanan.2024.56کلمات کلیدی:
اوندوقیزینجی عصر, توپلوم, شعر, کمینهچکیده
محمد ولی کمینه اوز عصری نینگ تالانتلی شاعرلاری نینگ بیری حسابلانیور. اول ۱۷۷۰-نجی میلادی ییلیندا (۱۱۹۰-نجی هجری) ییلیندا دوغولیپ و ۱۸۴۰- نجی میلادی ییلیندا (۱۲۶۰- نجی هجری) ییلیندا آرادان چیقیپدیر. کمینه نینگ اثرلری نینگ اولی بولگی بولسه دگیشمه و شورته سوزلر آهنگینده بولوپ، شولارینگ اوستی بیلن شول دورینگ توپلوم داقی دنگسیزلیک لری، اوز دوری نینگ حکمدارلاری طرفیندان ادیلیون ظلم- ستم لیکلری، حیله گرلیک لری و پاره خورلیقلاری انتقاد ادیپدیر و مظلوم خلقی – مردمی غولداپ، اولاری غوراماقچی بولوپدیر. شویله – ده شاعرینگ غوشغولاری نینگ موضوع سی نینگ کوپلوک گوتریمی: «بیچاره»، «قاضیم»، غریب» و باشغه – دا شولار یالی شعرلرینی گورکزمک بولار که ایلینگ قینانجینا قینانیپ و ایل دن حمایت ادیپدیر. شویله – ده شاعرینگ غوشغولاری نینگ معنی تایدان آرزوچللیغی، ایله امید پایلایونلیغی و دگیشمه اهنگلیلیگی تایدان باشغه تورکمن شاعرلارینگقیدان تفاوتلانیور. مقاله دااساسی تحقیق مساله سی شاعرینگ غوشغی لاری نینگ موضوع سی نینگ ناحیلی تارلرده لیگینی یوزه چیقارماق بولار؛ امابو تحقیق دان هدف اساساٌهم ایکی اوور بویونچه شاعرینگ اجتماعی- تنقدی و شورته سوزلری درنگاپ، نتیجه ده شاعرینگ اثرلرینده توپلوم داقی قینچیلیقلارینگ چوزگودی اوچین تنقید مساله لر دوغروچیللیق بیلن بیان ادیلیپدیر. شونلوقدا دورموش گونوملچیلیک اونونگ اوز ادبی یولی و آیراتینلیغی حکمونده اوندوقیزینیجی عصر تورکمن ادبیاتینه گیریپدیر دییپ نتیجه چیقارماق بولار.
مراجع
اسماعیل. روزی (۱۳۹۷). محمدولی کمینه نینگ تانیش نامه سی. وطنداران، مجله‌سی، (۳۳)، ۳۱.
توران، عبدالمجید. (۱۳۷۸). کونگل لر صداسی ایکینجی جلدی. پشاور: البیرونی پرنتنگ پریس.
توران، عبدالمجید. (۱۳۸۹). نگاهی بتاریخ و فرهنگ تورکمنها. پشاور: البیرونی پرنتنگ پریس.
راسخ یلدرم، محمد صالح. (۱۳۹۴). تاریخ و فرهنگ تورکمنها.کابل: موسسه الازهر.
کمینه، محمدولی (۱۳۸۰). محمدولی کمینه نینگ دیوانی، عبدالمجید تورانینگ اهتمامی بیلن پشاور: البیرونی پرنتنگ پریس.
کمینه، محمدولی. (۱۳۷۸)، محمد ولی کمینه نینگ دیوانی، مراد دوردی قاضی نینگ اهتمامی بیلن، گنید کاووس: میلاد نور کلاله.
محمودی، همایون. (۱۴۰۰). محمدولی کمینه نینگ دیوانیندا عیال غیزلارینگ اورنی، جوزجانان علمی مجله‌سی، (۳۵)، ۹۲-۱۰۰.
Ataýew, Kakajan. (2010). XVIII asyr türkmen edebiýaty. Aşgabat: Türkmen döwlet neşirýat gullugy.
Begmäkow, Ilaman we Başgalary. (2010). Türkmen edebiýaty. Aşgabat: Türkmen döwlet neşirýaty.
Kemine, M. (1991). Kemine goşgular ýygyndysy. Aşgabat: Turan neşirýaty.
Kemine, M. (2010). Kemine goşgular. Aşgabat: Türkmen döwlet neşirýaty.
Şyhnepesow, Aman. (2010). XVIII asyr türkmen edebiýaty. Aşgabat: Türkmen döwlet neşirýat gullugy.
ДУРДЫЕВ, ΚАΚАҖАН. (1994). XIX АСЫР ТΥРΚΜЕН ЭДЕБИЯТЫ. АШГАБАТ: ΜАГАРЫФ.
