بررسی پدیده جزرومد در ابحار، دریاها و عوامل مؤثر بر آن
DOI::
https://doi.org/10.69892/jawzjanan.2024.54کلمات کلیدی:
انرژی جزرومد, جاذبه ماه, تأثیر خورشید, چرخش زمین, دامنه جزرومدچکیده
جزرومد پدیده‌ای است که به دلیل تأثیر نیروی جاذبه ماه بر سطح آب اقیانوس‌ها و دریاها ایجاد می‌شود. این نیرو باعث حرکت و جابه‌جایی روزانة سطح آب می‌گردد. از آنجاکه آب‌های اقیانوس‌ها به‌دلیل ماهیت سیال و نرم بودن نسبت به خشکی‌ها انعطاف‌پذیرترند، این تأثیر در آن‌ها بیشتر مشاهده می‌شود. نیروی جاذبه ماه، آب‌ها را به سمت خود می‌کشاند و موجب ایجاد برآمدگی در سطح آب می‌شود که آن را مد گفته می‌شود. در مقابل، در ناحیه‌ای که نیروی جاذبه ماه کمتر بر آب‌ها اثر بگذارد، آب‌ها دچار عقب رفت می‌شوند، این را پدیده جزر می‌گویند. مسأله اصلی این است که جاذبه ماه یک بر ششم جاذبه زمین است، چگونه ماه میتواند تأثیر بیشتری بر آب‌ها داشته و جزرومد را ایجاد کند و این‌که چرا این پدیده به‌وجود میآید، به‌عنوان مسأله مهم تحقیقی تلقی می‌گردد. هدف این تحقیق بررسی چگونگی وقوع جزرومد و عوامل مؤثر بر آن می‌باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی بوده که با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و مقالات علمی تحریر یافته است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، جاذبه ماه دلیل اصلی جزرومد بوده، خورشید نیز در ایجاد جزرومد نقش دارد. به دلیل این که فاصله آن از زمین زیاد می‌باشد و تأثیر آن کمتر از ماه است.
مراجع
اسدیان، خدیجه. (۱۳۸۹). زمین‌شناسی برای جغرافیا. چ5، تهران: سمت.
اسدیان، خدیجه. (۱۳۹۳). زمین‌شناسی برای جغرافیا. چ6، تهران: سمت.
الیور، کلر. (۱۴۰۱). حقیقت در بارة اقیانوس‌ها. مترجم نازنین تندکی. تهران: باران.
جداری عیوضی، جمشید. (۱۳۸۶). جغرافیای آب‌ها. تهران: دانشگاه تهران.
خراسانی، صابر. (۱۳۹۵). جزرومد. تهران: اشکذر.
ذوالفقاری، علی. (۱۳۹۲). شگفتی دریا و اقیانوس. تهران: لیدا.
رحمانی، حمید. (۱۳۹۱). اقیانوس‌های جهان و پدیده‌های دریایی. تهران: مؤسسه فرهنگی هنری جهان کتاب.
زاهد انارکی، محدثه. (۱۴۰۲). جزر مد چیست چگونه و به چه دلیل جزرومد رخ می دهد؟ (آخرین بازدید ۱۳/۹/۱۴۰۳). قابل دسترس: https://elminak.com/%d8%ac%d8%b2%d8%b1-%d9%88-%d9%85%d8%af/
صادقی‌نژاد، محمد و همکاران. (۱۴۰۰). بررسی و مقایسه انواع روش‌های استحصال توان الکتریکی از انرژی جزرومد. فصل نامه علمی انرژی‌های تجدیدپذیر و نو، سال 8، شماره2.
عادلی، افشین. (۱۳۹۶). دانش اقیانوس‌ها. تهران: مبتکران.
میرحیدر، دره و همکاران. (۱۳۹۸). تحلیل نقش جزرومد در قلمروسازی دریایی و تأثیرات تغییر اقلیم بر آن. فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی سپهر، دوره ۲۸، شماره ۱۱۱.
ولی‌الهی، جلال. (۱۳۹۷). اکولوژی دریا و اقیانوس. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
مجله فرادرس. (۱۴۰۳). جزرومد چیست؟ چگونه و چرا رخ می‌دهد. (آخرین بازدید ۱۷/۱۰/۱۴۰۳). قابل دسترس در: https://blog.faradars.org
مجله دریایی. (۱۴۰۳). جزرومد چیست؟ نگاه جامع به این پدیده شگفت‌انگیز. (آخرین بازدید ۲۰/۸/۱۴۰۳). قابل دسترس در: kashtidaran.com/blog/what-is-tida
عصر ایران. (۱۴۰۱). تأثیرماه بر اقیانوس‌ها. (آخرین بازدید ۲۱/۱۰/۱۴۰۳). قابل دسترس در: https://images.app.goo.gl/GiJCbX45nKwtCiNRA.
تیک‌سرویس. (۱۴۰۲). تصویر تولید برق با استفاده از انرژی جزرومد. (آخرین بازدید ۲۳/۹/۱۴۰۳). قابل دسترس در: https://tikservice.com/wp-content/uploads/2019/08/jaz1.jpg
جهان‌شیمی. (۱۴۰۳). جزرمدچیست؟علت انجام این پدیده، مزایای و معایب آن. (آخرین بازدید ۲۵/۸/۱۴۰۳). قابل دسترس در: https://www.jahanesimi.com/11189/%D8%AC%D8%B2%D8%B1-%D9%88-%D9%85%D8%Af/
