بررسی نقش و کارکرد استعاره در شعر صادق عصیان (با تکیه به فراخوان صد غزل)
DOI::
https://doi.org/10.69892/jawzjanan.2024.51کلمات کلیدی:
استعاره, اندیشه‌های اجتماعی, تشبیه, شعر, صادق عصیانچکیده
استعاره به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و برجسته‌ترین آرایه‌های ادبی، نقشی کلیدی در غنی‌سازی زبان و انتقال مؤثر مفاهیم در ادبیات، به‌ویژه در شعر، ایفا می‌کند. پژوهش حاضر به بررسی دقیق و نظام‌مند جا‌‌‌‌یگاه و کارکرد استعاره در اثر برجسته دفتر«فراخوان صد غزل» از استاد عصیان، شاعر پرآوازۀ معاصر بلخ، پرداخته است. مسأله محوری این پژوهش، تحلیل ساختار و نقش استعاره در بازتاب اندیشه‌ها و احساسات انسانی در اشعار عصیان می‌باشد. این مطالعه با کاربرد از روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و هدف آن شناختی جامع و عمیق از تأثیر و اهمیت استعاره در خلق مفاهیم شعری این اثر بوده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که صادق عصیان در «فراخوان صد غزل» با مهارتی بی‌بدیل از انواع گوناگون استعاره بهره جسته است. بررسی‌های دقیق نشان می‌دهد که ۷۱ مورد استعاره در این اثر شناسایی شده است، این استعاره‌ها شامل ۲۲ مورد استعاره مصرحة مجرده، ۱۱مورد استعاره مصرحة مرشحه، ۶ مورد استعاره مصرحه مطلقه و ۳۲ مورد استعاره مکنیه است. این پژوهش نقش کلیدی استعاره در برجسته‌سازی عناصر معنایی و زیبایی‌شناختی اشعار عصیان را تأیید می‌کند و بر اهمیت آن به‌عنوان ابزاری توا‌‌نمند در بیان ادبی تأکید دارد.
مراجع
جرجانی، عبدالقاهر. (۱۳۷۰). اسرارالبلاغه. ترجمۀ جلیل تجلیل، تهران: دانشگاه تهران.
زاهدی، زین الدین جعغر. (۱۳۷۷). علم البلاغه. مشهد: دانشگاه مشهد.
شفیعی کدکنی، محمد رضا. (۱۳۷۵). صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.
شمیسا، سیروس. (۱۳۷۰). بیان. تهران: فردوس.
شمیسا، سیروس. (۱۳۸۳). بیان و معانی. تهران: فردوس.
عصیان، صادق. (۱۳۹۷). فراخوان صد غزل. کابل: انجمن ادبی افغانستان.
علوی مقدم، محمد و اشرف‌زاده، رضا. (۱۳۸۷). معانی و بیان. تهران: سمت.
عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر. (۱۳۵۲). قابوس‌نامه. به تصحیح و اهتمام غلام‌حسین یوسفی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
کزازی، میر جلال الدین. (۱۳۶۸). زیبا شناسی سخن پارسی. تهران: مرکز.
