The Equivalents of Turkish Proverbs in Persian

Abstract

Atasözleri, bir toplumun yüzyıllar öncesine dayanan kültürel birikimini yansıtan kısa, öğüt verici ve kalıplaşmış anonim sözlerdir. Sosyoloji, felsefe, tarih, edebiyat gibi birçok bilim dalını ilgilendiren her bir milletin kendine özgü biçimde kullandığı bu sözler, güçlü ve zengin bir anlatım gücüne sahiptir. kullandığı bu sözler, oldukça zengin bir anlatım gücüne sahiptir. Arapça ve Farsçada mesel, Türkçede ise atasözleri olarak adlandırılan bu ifadeler, tarihsel süreçte atalar sözü veya naderen atalar sözleri şeklinde de kullanılmıştır. Bu çalışmada, Farsça ve Türkçede aynı anlamı gelen bazı atasöleri incelenmiş ve bunların karşılıkları tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmaya değer gördüğümüz konu,kapsamında Türkçe ile Farsça (Afganistan Örneği) atasözlerinin hem anlam hem de kelime çısından benzerlik ve farkılıklarını ele alacağız. Her ne kadar Türkçe ve Farsça, farklı dil ailelerine mensup olup iki ayrı kültürün dili olarak kabul edilseler de, tarih boyunca süregelen etkileşimler bu diller arasında önemli bir yakınlık meydana getirmiştir. Özellikle Osmanlı ve İran medeniyetlerinin yüzyıllar boyunca siyasi, ticari ve kültürel ilişkiler içinde bulunması; ortak coğrafyada yaşamaları; din, gelenek-görenek ve sosyal yapı bakımından benzerlikler taşımaları; bu yakınlığı daha da pekiştirmiştir. Ayrıca, kelime alışverişi yoluyla iki dilin söz varlığında önemli düzeyde ortaklaşmalar oluşmuş, bu durum atasözleri ve deyimler gibi kültürel dil unsurlarında da kendini göstermiştir. Tüm bu etkenler, Türkçe ve Farsçanın yalnızca dilsel değil, kültürel düzeyde de birbirine yakın olduğunu ortaya koymaktadır.